Ślepota histeryczna jest zaburzeniem widzenia bez tła somatycznego. Należy do tzw. schorzeń dysocjacyjnych. Są to jednostki chorobowe, w których dochodzi do rozłączenia takich funkcji, które w warunkach fizjologicznych są zespolone, jak: pamięć, świadomość, tożsamość czy kontrola ruchów ciała. Zaburzenia dysocjacyjne często łączą się z poczuciem utraty lub pogorszenia widzenia, co wymaga różnicowania z przyczynami organicznymi tych objawów.
W pracy przedstawiamy przypadek 28-letniego mężczyzny wielokrotnie hospitalizowanego z powodu zaburzeń układu pokarmowego, epizodów omdleń z napadowym częstoskurczem oraz utraty widzenia. W trakcie pobytu pacjenta w Klinice Okulistycznej UM we Wrocławiu przeprowadzono cały panel badań diagnostycznych (między innymi tomografię komputerową, wzrokowe potencjały wywołane, elektroretinografię i optyczną koherentną tomografię), na których podstawie zweryfikowano wcześniejsze rozpoznanie ślepoty oka prawego i stwierdzono zaburzenie czynnościowe, nazywane także ślepotą histeryczną. Konsultujący psychiatra zdiagnozował chorobę dysocjacyjną, w związku z tym pacjent został skierowany do Poradni Zdrowia Psychicznego celem dalszej diagnostyki i leczenia ambulatoryjnego – terapii behawioralnej.
W dyskusji przedstawiono najnowsze możliwości diagnostyczne schorzenia – badanie przy pomocy
specyficznej stymulacji elektrofizjologicznej oraz badanie z użyciem EEG w protokole FastICA. Analiza otrzymanych w tym badaniu elektroencefalogramów może okazać się pomocna w diagnostyce ślepoty histerycznej. Niestety, neuronalne mechanizmy tego schorzenia wciąż nie są do końca poznane.